.O.

OBŁĘD A PISMO (hasło w opracowaniu)
OBURĘCZNOŚĆ (hasło w opracowaniu)
OBWODZENIE patrz powlekanie.
ODCHYLENIA GRAFICZNE cechy graficzne, będące następstwem odejścia od wzorców elementarzowych lub kaligraficznych w drodze procesu personalizacji pisma. (AF)
ODMIANY ZNAKÓW GRAFICZNYCH występowanie w grafizmie jednego człowieka kilku (kilkunastu) rozmaitych form jednobrzmiącego znaku. (WW)
ODRUCH GRAFICZNY patrz automatyzm pisma.
ODRUCH PISARSKI patrz automatyzm pisma.
ODSTĘPY nazwa podgrupy cech topograficznych w "Katalogu graficznych cech pisma ręcznego", obejmująca odstępy między wierszami, odstępy między wyrazami oraz odstępy między znakami.
ODSTĘPY MIĘDZY WIERSZAMI odległości między liniami podstawowymi wierszy. Wyróżnia się odstępy wzorcowe (równe wysokości trzech stref śródlinijnych), zmniejszone i powiększone. Patrz także interlinia, zwięzłość pisma.
ODSTĘPY MIĘDZY WYRAZAMI odległość między liniami gabarytowymi kolejnych wyrazów, wymierzona na poziomie granicy strefy nadlinijnej i śródlinijnej. Wyróżnia się odstępy przeciętne (1,5 do 2 średnich bezwzględnych odstępów między osiami znaków), zmniejszone i powiększone. Patrz także zwięzłość pisma.
ODSTĘPY MIĘDZY ZNAKAMI odległość między liniami gabarytowymi znaków. Wyróżnia się odstępy wzorcowe (równe średniej szerokości liter "h", "n", "u"), zmniejszone i powiększone. Patrz także pismo ściśnięte, pismo spacjowane, zwięzłość pisma.
OGLĘDZINY DOKUMENTU (hasło w opracowaniu)
OGÓLNE CECHY PISMA cechy syntetyczne.
OGÓLNY OBRAZ PISMA jedna z cech syntetycznych pisma. Wyróżnia się: pismo owalne, pismo okrągłe, pismo kątowe. W praktyce mogą wystąpić również formy pośrednie lub mieszane. (EG)
OKOLICZNOŚCI POWSTAWANIA PISMA zespół czynników wewnętrznych (jak np. wiek, choroby, zdenerwowanie, upojenie alkoholowe wykonawcy) i zewnętrznych (pozycja przy pisaniu, rodzaj narzędzia pisarskiego, rodzaj podkładki) determinujących czynność pisania. (AK)
OŁÓWEK narzędzie pisarskie, którego piszący rdzeń składa się głównie z grafitu i mączki kaolinowej, sklejonych lub spieczonych, zwykle w otulinie z miękkiego drewna. Rozróżnia się ołówki zwykłe i kopiowe (których rdzeń zawiera dodatkowo fiolet kryształowy v. krystaliczny), o różnych stopniach twardości (oznaczanych cyfrowo lub literowo), a także o różnym przeznaczeniu (np. szkolne, biurowe, kreślarskie, stolarskie). (JD)
OPINIA opis czynności i spostrzeżeń dokonanych przez biegłego w toku ekspertyzy oraz oparte na nich wnioski. Opinia może być ustna bądź pisemna. Poszczególne kodeksy zawierają zróżnicowane wymagania co do elementów, jakie winna zawierać opinia (art. 200 ustawy Kodeks Postępowania Karnego, art. 285 ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego). Patrz także opinia abstrakcyjna, opinia alternatywna, opinia kategoryczna, opinia niekategoryczna. (SM)
OPINIA ALTERNATYWNA opinia, w której biegły przedstawia kilka wariantów wniosków, biorąc za ich podstawę różne podstawy faktyczne. W pismoznawstwie wydawana zupełnie wyjątkowo. (SM)
OPINIA ABSTRAKCYJNA (hasło w opracowaniu)
OPINIA KATEGORYCZNA (hasło w opracowaniu)
OPINIA NIEKATEGORYCZNA (hasło w opracowaniu)
OPINIA PRAWDOPODOBNA (hasło w opracowaniu)
OPROWADZENIE LINII PISMA patrz powlekanie.
ORNAMENTY (hasło w opracowaniu)
OŚ CYFRY wyznacza się według reguł przyjętych przy wyznaczaniu osi grammy, po określeniu grammy reprezentatywnej dla danej cyfry.
OŚ GRAMMY wyznacza się w sposób zależny od budowy grammy: 1) w grammach, których podstawową częścią jest element prostoliniowy (pionowy albo ukośny), oś biegnie wzdłuż tego elementu; 2) w grammach, których podstawową częścią jest kąt, oś biegnie wzdłuż dwusiecznej tego kąta; 3) w grammach, których podstawową częścią jest element kolisty, oś biegnie przez minimum i maksimum tego elementu, prostopadle do linii podstawowej wyrazu; 4) w grammach, których podstawową częścią jest element eliptyczny, oś biegnie wzdłuż osi długiej elipsy; 5) w grammach, których podstawową częścią jest element spiralny, oś biegnie odpowiednio tak, jak w grammach kolistych i eliptycznych; 6) w grammach, których podstawową częścią jest element pętlicowy, oś biegnie przez punkt przecięcia nóżek pętlicy i punkt główki pętlicy, w którym jej promień jest najmniejszy; 7) w grammach, których podstawowym elementem jest łuk kolisty, oś biegnie przez jego minimum lub maksimum, prostopadle do linii podstawowej wyrazu; 8) w grammach, których podstawowym elementem jest inny łuk, oś biegnie przez punkt leżący w miejscu o najmniejszym promieniu krzywizny, wzdłuż osi ekstrapolowanej krzywej (elipsy, paraboli, hiperboli), której fragmentem jest łuk. (AK)
OŚ LITERY wyznacza się według reguł przyjętych przy wyznaczaniu osi grammy, po określeniu grammy reprezentatywnej dla danej litery.
OŚ ZNAKU GRAFICZNEGO wyznacza się według reguł przyjętych przy wyznaczaniu osi grammy, po określeniu grammy reprezentatywnej dla danego znaku graficznego.
OTĘPIENIE (DEMENCJA) A PISMO (hasło w opracowaniu)
OZDOBY jedna z cech syntetycznych pisma. Ozdoby to świadomie wprowadzone formy graficzne, wynikające z upodobań estetycznych osoby piszącej, nadające w zamiarze wykonawcy wyjątkowy (np. uroczysty) charakter dokumentowi. (EG)